034 ธรรมปัจเวกขณ์
วันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๒๖

สิ่งแวดล้อมของที่ปฐมอโศกนี่ เป็นสิ่งแวดล้อม ที่ตนจะต้อง ขยันมากขึ้น ตนจะต้อง ช่วยตนมากขึ้น สิ่งที่จะ กระทบสัมผัส คุ้ยให้ตัวเอง ฟูขึ้นมา นั้นน้อย เพราะเป็นที่ อันสงัดกว่า เป็นอรัญวาสีกว่า สันติอโศก

ถ้าผู้ใดรู้สถานภาพ สถานที่อย่างนี้แล้ว เราก็จะต้องพยายาม ปรับตัวให้ถูกต้อง ไม่เช่นนั้นแล้ว เราจะไม่รู้ว่า เราจะได้อะไร จากแค่อะไร เป็นต้นว่า ถ้าเผื่อว่า เราอยู่ที่นี่แล้ว เราก็ต้องปรับตัว ให้ขยัน ให้ได้ฝึกฝน ให้ได้อุตสาหะ มันก็จะขยันขึ้น แล้วมันก็จะได้ ประโยชน์ขึ้น ถ้าเกิดเราไม่เข้าใจ กลายเป็นคน ปล่อยอยู่เฉย ลอยชาย เงียบสงบ มันยิ่งไปใหญ่เลยทีนี่ เพราะว่าไม่มีงานมาก ไม่มีอะไรคุ้ย ไม่มีอะไรแคะ มีแต่แนวโน้ม ทิศทางไปใน การที่จะซึม จะหยุด จะนิ่ง จะเฉย

เพราะฉะนั้น บรรยากาศ มันช่วยคนฟุ้ง ช่วยคนที่ดิ้นมาก พอใช้น่ะ เพราะฉะนั้น คนที่ดิ้นมาก มาอยู่ ในบรรยากาศอย่างนี้ ก็จะได้รับผล พอสมควร แต่ผู้ที่ยิ่งสงบ ยิ่งชอบหยุด ชอบนิ่งแล้วละก็ จะมีแต่ตาย กับตาย เสื่อมทรุดไป ไปทิศทางนั้น เพราะฉะนั้น ต้องสังวร ระวังให้ดีว่า สิ่งแวดล้อม ที่เรียกว่า กาโย องค์ประชุมนั้น มันให้คุณเรา หรือว่ามันให้โทษเรา มันไม่ช่วยเรา หรือว่ามันฉุดเรา คือว่า มันช่วยเราได้ เราต้องพยายาม พิจารณาให้จริง ต้องพยายาม ใช้ปัญญาอันยิ่ง เราจะปฏิบัติธรรม อยู่ในเสนาสนะ ส่วนใด ที่ใดก็ตาม จะเป็นสิ่งฉุด หรือสิ่งช่วย มันก็อยู่ในตัว ของมันเอง เพราะว่าบรรยากาศ สิ่งแวดล้อมนั้น มันไม่มีหัวใจ มันไม่มีวิญญาณ แต่ตัวเราผู้ที่ปฏิบัตินี่ เรามีจิตวิญญาณ เรามีปัญญา เรามีหัวใจ ที่เราจะวิเคราะห์ วิจัย อ่านออกได้

ก็ต้องพยายามอ่าน ให้ถูกต้อง วิจัยให้รู้ชัด แล้วเราต้อง ปรับตัวเอง เข้าสู่สภาพที่มัน จะเกิดกุศล เพราะตัวเราเอง เท่านั้น ที่จะสร้างกุศล ทั้งหลายแหล่ ไม่ใช่ตัวเราเอง จะเป็นผู้ที่ปล่อย ให้สิ่งอื่น มีอำนาจ เหนือเรา ไม่ใช่

ผู้ใดพยายามปรับขึ้นมาจริง คนนั้นก็จะได้จริง จะต้องพยายาม ให้เป็นผู้ที่ อย่าตกไป ในฐานะของอกุศล ต้องให้ได้กุศล ต้องให้ได้ ความเจริญในธรรม อย่างยิ่ง เราไปเดิน บิณฑบาตไกลๆ นี่เป็นอานิสงส์มาก เพราะว่า จะเป็นผู้ที่ อุตสาหะวิริยะ อย่างหนึ่ง เป็นคนตื่น เพราะว่างานส่วนอื่นๆ อะไรๆ ต่างๆนานา พวกนี้ มันน้อยอยู่แล้ว เพราะฉะนั้น เราก็ทำงานอะไร ได้ใช้กำลังกาย ได้ใช้ส่วนนั้น ส่วนนี้ มันถูกต้องน่ะ มันก็จะได้ประโยชน์ เพราะฉะนั้น แม้อยู่ในนี้เอง ผู้ใดขยันหมั่นเพียร ผู้มีหน้าที่ที่ทำ เอ้อ! ขยันไปดายหญ้า ดูแล ปัดกวาด ซ่อมตรงนั้น ทำตรงนี้ สมควรดี นี่เป็นประโยชน์ เป็นมรรค องค์ ๘ เป็น สัมมากัมมันตะ ของพุทธ ถูกต้อง เราก็สังเกตสังกา อ่านจิต อ่านใจ ประกอบไปด้วย งานการเหล่านั้น เพื่อที่จะไม่ให้ เกิดละเมิด ไปในศีลของเรา ไม่ให้มันเสียหาย ไปในศีลของเรา ก็พยายามระมัด ระวัง เราจะเป็นคนละเอียด สุขุม ประณีต แยบคายได้ มันจะเกิด การเกื้อกูล เกื้อหนุน สิ่งแวดล้อมเหล่านี้ จะเกื้อกูล เกื้อหนุน แล้วเราก็ไม่กลายเป็น คนตกแต่ไปหาสงบน่ะ สงบอันนี้ ไม่ใช่สงบจากกิเลส มันเป็น การบำรุงกิเลส เพราะว่าเราชอบนิ่ง ชอบหยุด ชอบอะไรแล้ว มันก็เลยทำให้ กิเลสอ้วนขึ้น กิเลสใหญ่โต ขึ้นนะ ต้องอ่านให้ชัดนะ ที่พูดนี่ ถ้าอ่านไม่ชัด ฟังไม่ออก รู้ไม่เป็นแล้ว ก็เสียอยู่อย่างนั้นแหละ เมื่อรู้ชัด ด้วยสัจจะภาษา ด้วยเหตุผลดีแล้ว เราก็จะต้องทำ ให้มันถูกทิศทาง ให้มันถูกสภาพ ที่จะได้สิ่งเหล่านี้

ก็ขอเตือน ไม่เช่นนั้นแล้ว ก็บำเพ็ญประพฤติ ปฏิบัติแล้วไม่เจริญ เพราะว่า เราปฏิบัติไม่ถูก แล้วเราก็เสียเวลา เปล่าๆ ก็ขอให้ทุกคน ตรวจตราตัวเอง เป็นผู้ที่ขวนขวาย เป็นผู้ที่อ่อนน้อม ถ่อมตน ให้ปฏิบัติ ให้เกิดผล เกิดมรรค ให้มันถูกมรรค ถูกทาง แล้วเราจึงจะเป็น ผู้ที่เกิดปัญญาด้วย ปฏิบัติถูกต้องด้วย เราจึงเจริญไปด้วยผล ตามที่เรามั่นหมาย.

สาธุ